4K televizyonlar evlerimizde HD’nin yerini aldıkça üreticiler Ultra HD Upscaling (yükseltme) (UHD) gibi ilginç bir pazarlama jargonu ortaya koyuyorlar.
Ancak yükseltme, benzersiz bir özellik değil; yalnızca 4K TV’lerin 1080p ve 720p gibi daha düşük çözünürlüklü video formatlarıyla çalışmasına izin verir.
Tüm Televizyonlarda Upscaling Bulunuyor
Yükseltme, düşük çözünürlüklü içeriğin tüm TV ekranınızı dolduracağı anlamına gelir. Onsuz, düşük çözünürlüklü bir video ekran alanının yarısından daha azını kaplar ve bu, tüm televizyonlarda tipik bir özelliktir. 1080p TV’lerde bile vardı; 720p içeriğini yükseltebilir ve 1080p ekranda tam ekran modunda görüntüleyebilirlerdi.
UHD görüntü yükseltme 4K TV’nizi diğerleri gibi çalışmasını sağlayan şeydir. Daha düşük çözünürlükte içerik oynatabilir ve tüm 4K ekranınızda tam olarak görüntüleyebilir.
4K ekrandaki üst düzey 1080p içerik genellikle normal 1080p ekrandaki 1080p içerikten daha iyi görünür. Ancak; gerçek 4K içeriğinden elde ettiğiniz net görüntüyü elde edemezsiniz. İşte çalışma prensibi.
Çözünürlük Fiziksel ve Optik Olarak İkiye Ayrılır
Büyütmeye başlamadan önce, görüntü çözünürlüğü kavramını anlamamız gerekir. Bir bakışta, nispeten basit bir kavramdır. Yüksek çözünürlüklü bir resim veya video, düşük çözünürlüklü bir resim veya videodan “daha iyi” görünür.
Bununla birlikte, fiziksel çözünürlük ve optik çözünürlük arasındaki farkı, bazı kilit yönleri unutabilmekteyiz. Bu bakış açıları iyi bir imaj oluşturmak için birlikte çalışırlar ve yükseltme yapmanın temelini oluştururlar.
- Fiziksel Çözünürlük: TV özellik sayfasında, fiziksel çözünürlüğe basitçe “çözünürlük” denir. Ekrandaki piksel sayısıdır. 4K TV’de 1080p TV’den daha fazla piksel vardır ve 4K görüntü 1080p görüntü boyutunun dört katıdır. Tüm 4K ekranları, boyutlarına bakılmaksızın, aynı sayıda piksel içerir. Fiziksel çözünürlüğü yüksek TV’ler ek ayrıntılar sunmak için ekstra piksellerini kullanabilirken, her zaman bu şekilde çalışmazlar.
- Optik Çözünürlük: Eski tek kullanımlık kamera fotoğraflarınızın, gösterişli arkadaşınızın şık dijital kamera fotoğraflarından daha iyi görünmesinin nedeni budur. Bir fotoğraf keskin göründüğünde ve net bir dinamik aralığa sahip olduğunda, yüksek bir optik çözünürlüğe sahiptir. TV’ler bazen videoyu berrak bir optik çözünürlükle görüntüleyerek yüksek fiziksel çözünürlüklerinin üstüne çıkabilirler. Bu, bulanık görüntülere ve kontrasta neden olabilir.
- Piksel Yoğunluğu: Ekrandaki inç başına piksel sayısı. Tüm 4K ekranlar aynı miktarda piksel içerir, ancak daha küçük 4K ekranlarda pikseller birbirine daha yakındır, bu nedenle yüksek piksel yoğunluğuna sahiptirler. Örneğin bir 4K iPhone, 70 inç 4K TV’den daha yüksek piksel yoğunluğuna sahiptir. Ekran boyutunun fiziksel çözünürlük ile aynı olmadığı ve bir ekranın piksel yoğunluğunun fiziksel çözünürlüğünü tanımlamadığı fikrini pekiştirmek için bundan söz ediyoruz.
Fiziksel ve optik çözünürlük arasındaki farka bağlı kaldığımızda, artık yükseltme yapmanın zamanı geldi.
Upscaling, Görüntüyü “Daha Büyük” Hale Getiriyor
Her TV, düşük çözünürlüklü görüntüleri yükseltmek için kullanılan karışıklık enterpolasyonu algoritmaları içerir. Bu algoritmalar, çözünürlüklerini artırmak için görüntüye etkili bir şekilde pikseller ekler. Peki neden bir görüntünün çözünürlüğünü arttırmanız gerekiyor?
Unutmayın fiziksel çözünürlük, ekrandaki piksel sayısı ile tanımlanır. TV’nizin gerçek boyutuyla ilgisi yoktur. Bir 1080p TV ekranı yalnızca 2.073.600 pikselden oluşurken, 4K’lık bir ekran 8.294.400’dür.
Bir 1080p görüntünün 4K ekrana sığması için, yükseltme işleminde 6 milyon piksel kazanması gerekir (bu noktada 4K görüntü olur).
Upscaling, Optik Çözünürlüğü Azaltır
Bir görüntüyü enterpolasyon yapmanın birkaç yolu vardır. En basit olanı “en yakın komşu” enterpolasyonudur. Bu işlemi gerçekleştirmek için bir algoritma, bir görüntüye “boş” piksellerden oluşan bir kafes ekler ve ardından her boş pikselin dört komşu pikseline bakarak hangi renk değerinin olacağını tahmin eder.
Örneğin, beyaz piksellerle çevrili boş bir piksel beyazlaşır; beyaz ve mavi piksellerle çevrili boş bir piksel açık mavi renkte ortaya çıkabilir. Bu basit bir işlemdir, ancak görüntüde çok sayıda bulanıklık ve engebeli anahat bırakır. Başka bir deyişle, enterpolasyonlu görüntüler zayıf bir optik çözünürlüğe sahiptir.
Bu iki resmi karşılaştırın. Soldaki, düzenlenmemiş ve sağdaki, en yakın komşu enterpolasyon sürecinin kurbanı. Sağdaki resim, soldaki ile aynı fiziksel çözünürlük olmasına rağmen berbat görünüyor. Bu, 4K TV’niz bir görüntüyü yükseltmek için en yakın komşu enterpolasyonunu her kullandığında küçük bir ölçekte olur.
Upscaling Gerekli ve İyidir
Tüm hatalarıyla bile, upscaling iyi bir şeydir. Genellikle sorunsuz bir şekilde çalışan ve aynı TV’de çeşitli video formatlarını izlemenizi sağlayan bir işlemdir. Mükemmel mi? Tabii ki değil. Ancak şu an itibariyle upscaling, çok fazla heyecanlanacak bir şey değil. Ancak sinirlenecek bir şey de değil.
8K, 10K ve 16K video formatlarının zaten her gün kullandığımız donanımların bir kısmı tarafından desteklendiğini belirtmekte fayda var. Eğer yükseltme teknolojisi bu yüksek çözünürlüklü formatları yakalayamıyorsa, alıştığımızdan çok daha fazla kalite kaybına neden olma ihtimali vardır.
